Συνέντευξη του ΥΜΑΘ, Θεόδωρου Καράογλου στον Νίκο Αβουκάτο για το GREENAGENDA.GR
«Δυστυχώς ο Θερμαϊκός είναι εκτεθειμένος στην περιβαλλοντική ασυνειδησία. Ενώ αποτελεί ένα κομμάτι της καθημερινότητάς μας και το καμάρι αυτής της Θεσσαλονίκης, εντούτοις εμείς οι ίδιοι γυρίσαμε την πλάτη στο θαλάσσιο μέτωπο της πόλης μας και δεν το εκτιμούμε, δεν του δίνουμε την πρέπουσα σημασία».
Με αυτά τα λόγια ξεκίνησε η ενδιαφέρουσα συζήτηση μας με τον Υπουργό Μακεδονίας και Θρακης Θεόδωρο Καράογλου. Λίγες εβδομάδες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του μας ανέφερε ότι η υπόθεση του Θερμαϊκού Κόλπου βρίσκεται στα πρώτα θέματα της ατζέντας του υπουργείου, απομένει να γίνουν πράξη οι καλές προθέσεις του κ. Καράογλου, ο οποίος γνωρίζει και ενδιαφέρεται για την προστασία του Κόλπου .
Ο κ. Καράογλου υπογράμμισε στην greenagenda «πιστεύω ότι τελικά είναι θέμα αγωγής και εκπαίδευσης να καταλάβει ο κάθε πολίτης, ότι τα "κοινωνικά αγαθά", όπως είναι και ο Θερμαϊκός κόλπος, ανήκουν σε όλους μας και είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι για την προστασία τους. Μόνον τότε θα υπάρξει δραστική αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Οι 69 φορείς μπορούν να δώσουν λύσεις; Ποια είναι η δική σας άποψη για την προστασία; Για παράδειγμα μήπως αρκεί η δημιουργία ενός φορέα;
Λαμβάνοντας κανείς υπόψη τη διαφορετικότητα των προβλημάτων που αντιμετωπίζει το θαλάσσιο οικοσύστημα του Θερμαϊκού Κόλπου, γίνεται εύκολα αντιληπτό πόσο απαραίτητη είναι η συμμετοχή και η συνεργασία όλων των φορέων, ανάλογα με το πρόβλημα και την αρμοδιότητά τους. Η Διεύθυνση Θερμαϊκού Κόλπου, η οποία υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Μακεδονίας και Θράκης, ώστε τα προβλήματα του Θερμαϊκού να έχουν άμεση πρόσβαση στην κεντρική εξουσία, ιδρύθηκε το 2006 και έχει, μεταξύ άλλων, το ρόλο να συνεργάζεται με τις αρμόδιες υπηρεσίες των Υπουργείων και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας. Και αυτό γιατί ο Θερμαϊκός επιβαρύνεται και από τα νερά των ποταμών που εκβάλλουν σε αυτόν, δηλαδή του Αλιάκμονα, του Αξιού, του Γαλλικού και του Λουδία. Μεταξύ άλλων, η Διεύθυνση Θερμαϊκού καλείται να επεξεργάζεται από κοινού μέτρα με σκοπό την προστασία και βιώσιμη ανάπτυξη της λεκάνης του Κόλπου, καθώς και να στηρίζει τις δραστηριότητες άλλων αρμόδιων φορέων και όταν απαιτείται να εισηγείται στον Υπουργό Μακεδονίας και Θράκης τρόπους συντονισμού των φορέων αυτών για την ανάπτυξη και προστασία της λεκάνης του Κόλπου. Επομένως, όλοι οι φορείς είναι χρήσιμοι, αλλά εξίσου σημαντικός είναι ο συντονισμός και η συνεργασία των συναρμόδιων υπηρεσιών, ανάλογα με το θέμα από έναν φορέα, που είναι η Διεύθυνση Προστασίας και Ανάπτυξης Θερμαϊκού Κόλπου».
Σας ικανοποιεί ο βιολογικός καθαρισμός του Θερμαϊκού;
«Σαφώς και υπάρχει βελτίωση στην εικόνα του υδάτινου οικοσυστήματος από την αρχή της λειτουργίας του βιολογικού καθαρισμού. Εύλογα, λοιπόν, θα με ρωτήσετε αν λύθηκαν όλα τα προβλήματα στον Θερμαϊκό κόλπο. Σας απαντώ πως προφανώς όχι. Παραμένουν νησίδες πηγών ρύπανσης που πρέπει να τεθούν υπό αποτελεσματικότερη διαχείριση. Μια από αυτές είναι οι απορροές του αρδευτικού δικτύου καθώς και οι παράνομες συνδέσεις στο αποχετευτικό δίκτυο. Στα παραπάνω, προσθέστε ότι οι ποταμοί που καταλήγουν στον Θερμαϊκό συνεχίζουν να προσθέτουν όποια φυσικά και ανθρώπινης προέλευσης απόβλητα. Βλέπετε, ο Θερμαϊκός δεν επιβαρύνεται μόνο από τη Θεσσαλονίκη και την Κεντρική Μακεδονία, αλλά και από τη Δυτική. Φανταστείτε ότι ακόμα και ο τελευταίος παραπόταμος του Αλιάκμονα στη Φλώρινα, όπου γίνονται παράνομες απορρίψεις κτηνοτροφικών αποβλήτων, ρυπαίνει το Θερμαϊκό. Σε κάθε περίπτωση, η κατάσταση της ρύπανσης στον Θερμαϊκό κόλπο έχει βελτιωθεί σημαντικά και υπό τις παρούσες συνθήκες η βελτίωση θα συνεχίζεται με ταχύτερους ρυθμούς τα επόμενα χρόνια».
Η σύσταση και λειτουργία της Διεύθυνσης Προστασίας και Ανάπτυξης του Θερμαϊκού Κόλπου έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα; Ποια είναι αυτά;
«Από το 2006 που ιδρύθηκε η Διεύθυνση Προστασίας και Ανάπτυξης του Θερμαϊκού κόλπου, ο πρώτος φορέας με αποκλειστική αρμοδιότητα την προστασία και ανάπτυξη του, έχουν γίνει ουσιαστικά βήματα προόδου. Τον Μάιο του 2007 το Υπουργείο ανέθεσε στο εργαστήριο Ελέγχου Ρύπανσης του Τμήματος Χημείας του ΑΠΘ, με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή κ. Φυτιάνο, την ευθύνη να παρακολουθηθούν τα νερά του Θερμαϊκού κόλπου καθώς και της ευρύτερης περιοχής. Αυτή η μελέτη, που έγινε από τον Μάιο του 2007 μέχρι τον Μάιο του 2008, λειτουργεί ως μια πρώτη βάση δεδομένων για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο και τα μέτρα που έχουν προταθεί αποτελούν οδηγό για την καλύτερη προστασία του Θερμαϊκού. Ενδεικτικά αναφέρω ότι προτάθηκε:
-Αποκατάσταση του υδάτινου χώρου στην περιοχή των παλιών βυρσοδεψείων,
-Διαρκής και συστηματικός έλεγχος εκροών όλων των εντοπισμένων και δυνητικών σημειακών εστιών ρύπανσης - μόλυνσης του Θερμαϊκού,
-Κατάλληλη χωροθέτηση στις βιομηχανικές ζώνες μέσω του Οργανισμού Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης και των υπολοίπων συναρμοδίων φορέων
-Ανάκληση αδείας λειτουργίας της κάθε εγκατάστασης η οποία δεν επεξεργάζεται αποτελεσματικά τα λύματα της
-Να προχωρήσει η επεξεργασία των νερών της κεντρικής αποχετευτικής τάφρου της Σίνδου, ενδεχομένως και του Λουδία, όπως και του υπόλοιπου στραγγιστικού δικτύου του νοτίου τμήματος της λεκάνης που σήμερα καταλήγουν απευθείας στον Θερμαϊκό Κόλπο.
Εξίσου σημαντικό είναι ότι το Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης λειτούργησε ως επικεφαλής εταίρος στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα, ύψους 1,5 εκατομμυρίου ευρώ, «ανάπτυξη και εφαρμογή εργαλείων ολοκληρωμένης διαχείρισης παράκτιας ζώνης στο Θερμαϊκό κόλπο: πιλοτική εφαρμογή στη δυτική παράκτια ζώνη». Το συγκεκριμένο πρόγραμμα ολοκληρώθηκε στις 30 Απριλίου του 2012 και για τα επόμενα δέκα χρόνια η Διεύθυνση Π.Α.Θ.Κ. είναι υπεύθυνη για τη δημιουργία πρωτοκόλλου διαβούλευσης και δράσεων δημοσιότητας και διάδοσης των αποτελεσμάτων του προγράμματος».
Το απορρυπαντικό σκάφος θα συνεχίσει να καθαρίζει επιφανειακά τα νερά, πείτε μας ποια είναι σήμερα η χρησιμότητα του σκάφους, έχει ανανεωθεί η σύμβαση;
«Σήμερα το απορρυπαντικό σκάφος δεν χρησιμοποιείται, καθώς από το Σεπτέμβριο του 2011, λόγω της οικονομικής κρίσης, δεν έγινε ο σχετικός διαγωνισμός και δεν ανανεώθηκε η σύμβαση».
Για ποιους λόγους, ενώ έχουν εντοπισθεί οι πηγές ρύπανσης του Θερμαϊκού Κόλπου δεν είναι δυνατόν να περιορισθεί η μόλυνση των υδάτων του και να διασφαλισθεί η ισορροπία του οικοσυστήματός του;
«Δεν είναι μόνο οι γνωστές πηγές ρύπανσης του Θερμαϊκού Κόλπου που επιβαρύνουν το οικοσύστημα. Εξίσου επιβαρυντικές είναι και οι παράνομες και άναρχες επιρρίψεις λυμάτων διαφόρων κατηγοριών στα ποτάμια και στον κόλπο. Ο ουσιαστικός περιορισμός της ρύπανσης θα επέλθει μόνο όταν ευαισθητοποιηθεί η περιβαλλοντική συνείδηση του κάθε ένα από εμάς».
Υπάρχει έλεγχος της τήρησης των μέτρων που λαμβάνονται για τον περιορισμό της μόλυνσης που υφίσταται από τους προαναφερθέντες παράγοντες ο Θερμαϊκός Κόλπος;
«Λειτουργούν υπηρεσίες ελέγχου ποιότητας υδάτων σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης με τις Διευθύνσεις Περιβάλλοντος καθώς και ελεγκτικοί μηχανισμοί, όπως το Σώμα Ειδικών Επιθεωρητών Περιβάλλοντος/Τομέας Β. Ελλάδας του Υ.ΠΕ.Κ.Α., και το Λιμενικό Σώμα οι οποίοι, είτε με επιβολή προστίμων είτε με άλλα περιοριστικά μέτρα, αποτρέπουν την επιβάρυνση του οικοσυστήματος από δράσεις ιδιωτών ή άλλων φορέων. Όπως σας είπα και παραπάνω, δυστυχώς ο Θερμαϊκός είναι εκτεθειμένος στην περιβαλλοντική ασυνειδησία. Ενώ αποτελεί ένα κομμάτι της καθημερινότητάς μας και το καμάρι αυτής της πόλης, εντούτοις εμείς οι ίδιοι γυρίσαμε την πλάτη στο θαλάσσιο μέτωπο της πόλης μας και δεν το εκτιμούμε, δεν του δίνουμε την πρέπουσα σημασία. Πιστεύω ότι τελικά είναι θέμα αγωγής και εκπαίδευσης να καταλάβει ο κάθε πολίτης, ότι τα "κοινωνικά αγαθά" όπως είναι και ο Θερμαϊκός κόλπος, ανήκουν σε όλους μας και είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι για την προστασία τους. Μόνον τότε θα υπάρξει δραστική αντιμετώπιση των προβλημάτων όπως τα παραπάνω».
